هەرچیمان لە خوا ویست، بۆی ئەنجامداین

حەکیم کاکەوەیس

کاتێ بەعس دەسەڵاتدار بوو، ئەگەر ئەژدیها بهاتبایەتە جێیەکەی، پێمان خۆشتر بوو. خودا سەددامی وەها کەر کرد، پەلاماری دار و بەردی دا و لە هیچ تاوانێک نەپرنگایەوە. لە ئەنجامدا، کوێتی گرت و گوتمان: تەواو... بەعس کۆتایی هات!. بەڵێ هەموو بینیمان چۆن سەددام بە ڕیسوایی دەستگیر کرا و  چۆن دادگایی کرا و ملی بە پەتەوە کرا.  خوا بەعسی ڕووخاند، بەڵام سەرانی کورد دژی ئیعدامکردنی سوڵتان هاشمی ئەنفالچی و هاوڕێکانی بوون و یەک بە دوای یەکدا، بەعسییە کوردکوژە ئەنفالچییەکانیان لە دەستی شیعە دەرباز کرد. ئەگەر ئێستا بەغدا ئەو سوڵتان هاشمە بۆ گیانی کورد بێنێتەوە، کە زۆر شارەزای کوردکوشتنە، هەق نییە خوا ڕاست تفێک بکاتە ڕوخساری سەرانی کورد و بە پەندیان بکا؟.   

عیراق داری بە سەر بەردەوە نەما و تەنانەت بەرگریکردن لە ناوچەی سەوزی بەغداش بە کورد سپێردرا چونکە خۆیان باوەڕیان بە یەکتر نەبوو. لە بری ئەوەی سەرانی کورد ئەو دەرفەتە دەگمەنە بقۆزنەوە، وەک ئەوەی بۆ مزگەوتی بکەن، وەخۆ کەوتن: بوون بە ناوبژیوانی سوننەی بندەستە و شیعەی دەسەڵاتدار!... سەرانی کورد، لە بری ئەوەی دەرفەتی نەبوونی لەشکری عیراق بقۆزنەوە و هیچ ناوچەیەکی جێناکۆک نەهێڵنەوە و بە یاسا جێگیری بکەن، بە هێزی پێشمەرگە، لەشکریان بۆ عیراق دامەزراندەوە. لە بری ئەوەی هەوڵێ هەڵوەشاندنەوەی ئەوە بدەن کە هەڵنەوەشابۆوە، حکوومەت و دەستووریان بۆی دانا. ئیتر خوا لەوە زیاتر چی بۆ کورد بکا؟. ئەی ئەگەر لە بری سەرانی کورد "ئەتا تورک"ێک کاری بۆ کورد بکردایە، چۆن لەوە خراپتری پێ دەکرا؟! خۆ خوا بە جبریلدا خەبەری نەنارد عیراق دروست بکەنەوە یا لە دادگاییکردنی سەددامدا بە سەر مەسەلەی ئەنفالدا باز بدەن!. خۆ خوا نەیگوت لەشکر و دەوڵەتی عیراق دروست بکەنەوە! من دڵنیام خوا بواری تریش بە کورد دەدا، بەڵام هەر ئەم سەرکردانە، یا شاگردەکانیان، بە فیڕۆی دەدەن!. دڵنیام عارەبی تەعریب، دیسان دزداشەکانیان بە ددان دەگرن و ڕادەکەن، بەڵام یەکێ لە سەرکردەکان پێیان دەڵێ: ڕامەکەن... وڵات وڵاتی خۆتانە و ئەوەی بە لاتاندا هات، بیکوژن!. ئەی وایان نەکرد؟!.

دەستکەوتی کورد لەو هەموو گۆڕانکارییانەدا کە خوا ڕەخساندنی چی بوو؟!. مام جەلال بوو بە "فەخامەت" و وەک نوقڵ، شیرین شیرین، بە ناو زاری کورددا دەگەڕا و کاک مەسعوود بوو بە سەرۆک و فەرشی سووری بۆ ڕاخرا و زێباری بوو بە باشترین وەزیری دەرەوەی عیراق و ئیتر هەر شانازی بکە ئینگلیزییەکەی فوولە!. ئەوان و زۆری تر بوون بە ملیۆنێر. کام شاعیر و ڕۆشنبیر و فەیلەسووفی سوودمەند گوتی "ئەوانە بۆ کورد دەستکەوت نین و جێی هیچ ناگرنەوە"؟!. ئێستاش کورد با بۆ خۆی، هەر فەخامەت بجوێ و فەرشی سوور بپۆشێ و کە بێئومێدیش بوو، با بە شەویلەی شلەوە خۆی پیشان بدا و بۆ مەعاش فەرشە سوورەکان ورد بکاتەوە!.

٢٩-١٢-٢٠١٧

نەخۆشخانەی یێڤلە سوید