پارتی چەند دابێنێ، مەرجی بەغدا زیاتر دەبێ

حەکیم کاکەوەیس

کورد پەنجا ساڵ زیاترە لەگەڵ بەغدادا لە گفتوگۆدایە. سەرانی کورد ئەوەندەیان گفتوگۆ کردووە، لە هەر شوێنێکی تری دنیا بوونایە، دەبوونە پسپۆڕی بواری گفتگۆ!. هەموو جارێکیش، هەر ئەو کاتە گفتوگۆیان کردووە کە بەغدا پێویستی بووبێ و کورد کەم یا زۆر داشی سوار بووبێ. کاتێکیش کورد شەکەت بووبێ و پێویستی بە پشوو بووبێ، بەغدا لە جێی گفتوگۆ، توندتر دەستی وەشاندووە. کەچی پێ ناچێ سەرانی کورد ئێستاش بەوەیان زانیبێ!. لە هەموو مێژوودا و لە هەموو گفتوگۆیەکی نابەرانبەردا، لایەنی بەهێز مەرجی خۆی بە سەر لایەنی لاوازدا سەپاندووە، کورد نەبێ لەوپەڕی بەهێزیدا، بە بۆرەبەڵێنێ ڕازی بووە و هیچی لە سەر بەغدا نەکردۆتە ماڵ. یانزەی ئازاری ١٩٧٠ وابوو و گفتوگۆی ١٩٨٣ی یەکێتی وابوو و لە دەمی دامەزراندنەوەی حکوومەت و سوپای عیراقیشدا هەر وا بوو و مافەکانی کوردیان خستە تەنەکەیەکەوە و ناوی ماددەی ١٤٠یان لێ نا. ئێستا دەستی بەغدا، بۆ دەستوەشاندن کراوەیە و بۆ گفتوگۆ مەرجی خۆی دەسەپێنێ، جا دەبێ لە کاتی گفتوگۆدا چ زەلالەتێک بە کورد بکا و مافەکانی چەند کورت و بەرتەسک بکاتەوە!.

  

ئەمڕۆ یەکێتی لە پشوودایە و تەماشاکەرە، بەڵام پارتی لە هاوکێشەیەکی زۆر ئاڵۆزدا ژمارەیە. پارتی، چەند داوای گفتوگۆ دەکا، بەغدا توندتر دەست دادەگرێ و مەرجی زیاتر دەبێ. ئەگەر پارتی بۆ بەغدا بچەمێتەوە، بەغدا دەیەوێ زەلیلتری بکا و بیخاتە سەر چۆک. پارتی، وەک نیەتباشی، دیلی حەرەسقەومیی شیعە ئازاد دەکا، بەڵام بەغدا هیچ حیسابێکی بۆ ناکا. پارتی ڕیفرامدۆم سڕ دەکا و بەغداش دەیەوێ پێی قووت بداتەوە و پێی هەڵوەشێنێتەوە. بە دڵنیاییەوە ئەگەر هەولێر ڕیفراندۆم هەڵوەشێنێتەوە، داواکاریی بەغداش زیاتر دەبێ و ڕەنگە داوای دادگاییکردنی چەند کەسایەتییەکی پارتی بکا و بەوەش واز نەهێنێ تا دەستی کورد لە بنی هەمبانەکەوە دەردەچێ. ئەوە سروشتی ململانێیە و کورد لێی نەزانیوە!.

سەرشۆڕکردنی پارتی و داهێنانی بۆ بەغدا، بۆ یەکێتی سەروەری نین بەڵام ئایە یەکێتییەکان بەمە دەزانن؟ بەغدا هەر  گەمەی کردووە. ئەوەندە داواکارییەکانی پارتی کەم و بچووک دەکاتەوە، ئەگەر یەکێتیش پێی ڕازی بێ ئیفلاس دەکا. بە باوەڕی من، یەکێتی و پارتی گەیشتوونەتە بنبەست: بنبەست لەگەڵ بەغدادا و بنبەست لەگەڵ نیشتیمان و نەتەوەکەی خۆیاندا و فریای خۆیان نەکەوون، مەگەر تاران و ئەنکەرە هەناسەیان وەبەردا بێنێتەوە. ئەم دوو حیزبە، ئەوەندەی کۆمپانیان، حیزبی ڕزگاریخواز نین و ئەوەی لایەنگریشیانە، لەو کۆمپانیایانە دامەزراوون!. بازرگانیی هەردوو حیزب، ئابووریی ئێران و تورکیای تا ڕادەیەکی زۆر بەرز کردەوە. ئەوەندە باوەڕیان پتەو بوو، کادیر هەبوو دەیگوت: "ئەگەر تورکیا بە گوێی بارزانی نەکا، دابەش دەکرێ!". بەڵام ئەو بەهێزبوونەیان هەر لە دژی خۆیان بەکارهێنایەوە جگە لەوەی بە خۆراکی ژەهراوی ئەوەندەیان کورد کوشت، جەنگیش بوایە هەر ئەوەندەیان دەکوشت!.

ئاخۆ پارتی و یەکێتی بە خۆیاندا دەچنەوە؟!... باوەڕ ناکەم... بەڵام هیوادارم لایەنگرانیان، لە بری ئەوەی بۆ مردنی سەرکردەکان خۆیان لە قوڕ بنێن، لە پێناوی چارەنووسی نەتەوەکەیان بەخۆیاندا بچنەوە و بیر بکەنەوە تا بزانن کوردیان لە کوێوە گەیاندە کوێ.

کاتێ پێشمەرگە دەبینم بە ورەیەکی بەرزەوە شەڕ دەکەن و بۆ سەرکەوتن شاگەشکە دەبن، لەبەر خۆمەوە دەڵێم: وای جەرگەکانم... دەترسم هەرچی بکەن، سەرکردەکان لە قومارێکی گفتوگۆدا بۆتانی بدۆڕێنن!.

بەڵام لە لایەکی ترەوە، دەسەڵاتدارانی بەغدا ئەوەندە گەوجن و وەک کەڵەشێری زاڵ خۆیان فش دەکەنەوە، درەنگ یا زوو بە سەریاندا دەشکێتەوە و دەکەونە سەنگەرێکەوە، کەس بەخیلییان پێ نابا. بە هۆی سەرانی کوردەوە نا، بەڵکو بە هۆی گەوجایەتی خۆیانەوە، ئاسۆی کورد لەبەر چاووم ڕووناکە، بەڵام ترسی ئەوەشم هەیە ئەو دوو حیزبە، ئەو ئاسۆیەش لێڵ بکەن!.